Av Tüfeklerinde Kalibre Nedir?

Av tüfeklerindeki en belirgin fark, namlu setinin yivli veya yivsiz olmasıdır. Bu detay, tüfeğin etki gücünü büyük ölçüde belirler. Yivli tüfekler, genellikle yivsiz olanlardan daha güçlüdür. Bu nedenle yivli tüfeklerin bulundurma ve taşıma ruhsatı gerektirirken, yivsiz tüfekler için tek bir ruhsat yeterlidir. Tüfeklerin kalibreleri, etki güçlerine bağlı olarak değişkenlik gösterir. Son dönemde popüler olan yivsiz av tüfekleri, farklı fişek türlerini takmak gibi sorunlar olmaksızın atış yapabilme yeteneği nedeniyle talep görmektedir. Yani, av tüfekleri yivli ve yivsiz olarak ayrılsa da av tüfeği özellikleri, detaylara göre çeşitlendirilebilir.

Kalibre Nedir?

Av tüfekleri satışında sıkça duyulan "kalibre" terimi, sosyal medya ve TV reklamlarında sıklıkla geçse de bu konuda az doğru bilgi bulunmaktadır. Dolayısıyla, gerçek bilgilerle bu konuya yaklaşmak daha faydalı olacaktır. Konu biraz karmaşık olabilir ancak şimdilik basit bir şekilde açıklamaya çalışalım. Öncelikle yivli ve yivsiz tüfekler olmak üzere konuyu iki başlık altında inceleyelim. Bildiğimiz gibi av tüfeklerinin özelliklerini temelde yivli ve yivsiz olmaları üzerinden inceleriz. Bu noktada av tüfeklerinin kalibreleri, bu özelliği daha detaylı belirtir.

Yivsiz Av Tüfeklerinde Kalibre (Çap-Numara)

Yivsiz tüfeklerde kalibre terimi fazla kullanılmaz. Bunun yerine daha çok "numara" ya da "çap" gibi terimler tercih edilir. Örneğin, "20 numara Yivsiz Av tüfeği" gibi ifadeler kullanılır. Yivli tüfeklerde ise genellikle numara-çap yerine kalibre terimi kullanılır. Ancak "12 kalibre çapında yivsiz bir av tüfeği" ifadesi; tahmini olarak, 453,6 gr. saf kurşunun 12'ye eşit hacme bölünmesi sonucu elde edilen küre şeklindeki bilyelerden bir tanesinin çapını, o silahın namlusunun iç çapına eşit kılar. Tabii bu hesaplamada namludaki şok etkisi göz ardı edilir. Namludaki şoklar nedeniyle, namlu ucuna yakın bölgelerde bir miktar daralma olur. Bu hesaplamadan anlaşılacağı üzere, "çap" ifadesi yivsiz av tüfeklerinde, sadece namlunun iç genişliği ya da kabaca iç çapı hakkında bilgi verir ve namlu uzunluğu hakkında herhangi bir ipucu sunmaz. Dolayısıyla, 16 numara çapında yivsiz bir av tüfeği, 1 Gauge = 1 Pound (yani yaklaşık yarım kilo, 453,6 gr. olan) saf kurşundan 16 tane ve birbiriyle eşit hacimli bilye elde edilmesi sonucunda, bu bilyelerin çapından oluşur. Bu kuralın yalnızca ve yalnızca yivsiz tüfekler için geçerli olduğunu tekrar belirtmekte fayda var.

Yivli Av Silahlarında Kalibre (Çap)

Yivli silahlarda "çap", namlunun iç genişliğini ifade eder. Karşılıklı yivler arasındaki mesafenin inç veya mm cinsinden ifade şeklidir. Yivli silahlarda "kalibre" terimi, kovan boyu veya fişek yatağı uzunluğu hakkında herhangi bir bilgi vermez. Kalibre konusunda bilinmesi gereken önemli bir detay, 1 inç = 2,54 cm = 25,4 mm olduğudur. Bu ölçü birimleri farklı ülkelerde değişiklik gösterir. Bu farklılıklar, özellikle yivli silahlarda kalibre ve çap konusunda bazen kafa karışıklığına neden olabilir. Ancak genellikle, yivli silahlarda ölçümler çok hassas olduğundan cm yerine inç veya mm kullanılır. Bu bağlamda, yivlilerde kalibre ile ilgili aşağıdaki tabloyu kullanarak istediğiniz çapın kaç kalibre olduğunu rahatlıkla hesaplayabilirsiniz. Aşağıda sadece en sık kullanılan bazı çapları listeledim. Aynı mantıkla istediğiniz çapın kaç kalibre olduğunu kendiniz kolayca hesaplayabilirsiniz.